به گزارش معدن نیوز، در اوایل کار دولت نهم بود که فولاد قاینات به همراه هشت طرح فولادی دیگر در دور اول سفر‌های استانی بر روی کاغذ آمد.این طرح‌ها با امید توسعه و اشتغال برای مناطق کمتر توسعه یافته طرح ریزی و اجرا شدند.
اجرای طرح‌های فولاد در سپید دشت، نی ریز، شادگان، میانه، سبزوار، بافت، بافق و همچنین قاینات در همان سال‌ها شروع شد.
نماینده مردم زیرکوه و قاین در مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بیرجند، در این مورد گفت: فولاد قاین در آن سال‌ها میزان پیشرفت بیشتری نسبت به بقیه پروژه‌های فولادی داشت.
به گفته فلاحتی این پروژه از سال 89 کلید خورد و زمانی در مقایسه با 8 طرح فولادی کشور از نظر پیشرفت رتبه یک را داشت.
وی ادامه داد: زمانی که پروژه در دست دولت بود 82 درصد پیشرفت فیزیکی داشت، اما از روزی که به بخش خصوصی واگذار شده کمتر از سه درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
این طرح پس از 5 سال و با پیشرفت 80 درصدی در سال 94 با هدف بهبود و تسریع در روند انجام کار به بخش خصوصی واگذار شد.از ابتدای سال 94 بود که با به میدان آمدن بخش خصوصی، امید در دل مردم استان بار دیگر زنده شد.
حتی مدیرطرح فولاد قاینات آن زمان گفت، آن‌هایی که می‌گویند کار خوابیده است؛ بیایند به مجتمع فولاد و از نزدیک ببینند نیرو‌هایی که کار می‌کنند، اسکلت نصب می‌کنند و شناژ می‌ریزند.وی ورود بخش خصوصی با هدف اجرایی در پروژه را نقطه عطف این پروژه اعلام کرد.
فرماندار وقت قاین هم در سال 94 گفت: به زودی مطالبات عقب مانده کارگران پرداخت خواهد شد و سال آینده در بحث اشتغال، سالی نوید بخش خواهد بود. به گفته کهن ترابی، در ماه‌های آغازین سال 95 شاهد راه اندازی بخش آهن اسفنجی کارخانه فولاد خواهیم بود.
مسئولان وقت هر سال خبر از افتتاح و پیشرفت این طرح می‌دادند و مردم را امیدوار می‌کردند غافل از این که بخش خصوصی هیچ یک از تعهدات خود را انجام نمی‌دهد و در طی این سال‌ها با فشار‌های وارده تنها 5 درصد پروژه را جلو برده است.
شهریور سال 89 بود که مدیر طرح توسعه شرکت ملی فولاد ایران از پیشرفت فیزیکی 40 درصدی این پروژه خبر داد و گفت: سال 90 به بهره‌برداری می‌رسد. آذر همان سال سرپرست طرح فولاد در جایی دیگر خبر از بهره برداری این طرح تا پایان سال داد.
مدیر عامل مجتمع فولاد قاینات هم فروردین 91 گفت: این پروژه جزو 8 پروژه فولاد کشور است که در صورت تامین 2 هزار و 700 میلیارد ریال اعتبار امسال به بهره‌برداری می‌رسد؛ و انواع و اقسام قول‌ها و وعده‌های مسئولان که در این سال‌ها داده شد و جدیدترین آن قول رئیس سازمان صنعت معدن خراسان جنوبی در سال 97 بود که از افتتاح فاز نخست فولاد قاینات در سه ماهه اول 98 خبر داد.
در آخرین روز‌های خرداد نماینده مردم قاین و زیرکوه در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بیرجند ، می‌گوید: با پیگیری‌های انجام شده و دستور قضایی بخش خصوصی از طرح فولاد قاین خلع و دولت عهده دار پروژه شد.
فلاحتی می‌گوید: با ورود بخش خصوصی انتظار بود این کارخانه تا امروز به بهره برداری برسد و شاهد شکوفایی آن باشیم، اما متاسفانه بعد از واگذاری به بخش خصوصی از سال 95 تا کنون عملا فولاد قاین تنها در دوره‌های خاص آن هم با فشار‌های دولتی اندکی پیشرفت داشته است.
وی با بیان اینکه این طرح قبل از واگذاری پیشرفته‌ترین طرح فولادی کشور بوده، اما الان از لحاظ راه اندازی آخرین است، ادامه می‌دهد: پروژه‌های دیگر که همزمان با فولاد قاین شروع شدند جلو افتادند و به بهره برداری رسیدند.
به گفته فلاحتی، انتخاب مشارک طرح با هدف تامین نقدینگی و تسریع در اجرای پروژه بوده است، اما در این مورد برعکس بود و نه تنها نقدینگی به پروژه تزریق نشد بلکه روند اجرایی هم کند‌تر شد تا جایی که هر سال کمی بیشتر از یک درصد پیشرفت داشت.
نماینده مردم قاین در مجلس ادامه می‌دهد: سهم مشارکت 51 درصدی بخش خصوصی بر اساس ماده 3 الحاقیه در تاریخ سوم آذر سال 95 بین دولت و بخش خصوصی امضا شده که طی آن بخش خصوصی باید 2 هزار و 500 میلیارد تومان بابت قدر سهم خود پرداخت می‌کرد، اما از آن سال نه تنها این مبلغ پرداخت نشده بلکه سایر تعهدات مانند ارائه ضمانت نامه قابل قبول، تامین درصدی از هزینه‌های پیش بینی شده برای فاینانس، قسط بیمه انجام نشده است.
پس از پیگیری‌های انجام شده شرکت ملی فولاد ایران به این نتیجه رسید که شریک خصوصی از پروژه خارج شود. شرکت ملی فولاد از راه قانونی مدعی شد و مباحث حقوقی را پیگیری کرد و با همکاری قوه قضاییه خوشبختانه طی 2 تا 3 ماه این پرونده به نتیجه رسید.
به دستور قاضی بخش خصوصی به دلیل انجام ندادن تعهدات از پروژه خلع شد و ایمیدرو مسئولیت پروژه را بر عهده گرفت.
به گفته فلاحتی، شرکت ملی فولاد قاین با تمام توان خود در این پروژه مشغول به کار شده است و طبق گزارشات رسیده دولت تمامی تعهداتی که در این چند سال انجام نشده را بر عهده گرفته است.
به گفته نماینده مردم قاین، بدهی پروژه فولاد قاین 190 میلیارد تومان بوده است که اکنون دولت بر عهده گرفته و امیدواریم با تزریق این اعتبار روند اجرایی این کارخانه آغاز شود.
روزی که پروژه فولاد قاین کلنگ‌زنی شد قرار بود برای مردم استان برکات زیادی داشته باشد و پیش بینی اشتغال زیادی برای جوانان شده بود.
هدف این طرح احداث کارخانه احیای مستقیم به ظرفیت 800 هزار تن در سال برای تولید آهن اسفنجی و ایجاد و تولید کارخانه ذوب و ریخته‌گری برای تولید شمش فولادی بود.
اگر پروژه فولاد قاینات تاکنون به بهره‌برداری می‌رسید شاید بیش از یک هزار نفر اشتغال داشت و از نظر ارزآوری نیز می‌توانست درآمدی میلیاردی برای اقتصاد کشور داشته باشد.
پروژه فولاد قاین نمونه‌ای از صد‌ها پروژه نیمه کاره در کشور است که به دلیل انتخاب نادرست بخش خصوصی به حال خود رها شده اند.
امیدواریم با ورود دوباره دولت به طرح فولاد قاینات به زودی عقب ماندگی‌های این طرح جبران شود و شاهد رونق اشتغال و تولید در استان باشیم.