نگرانی‌ها از رخداد خوشه‌ای خردلرزه‌ها در جنوب فیروزکوه

به گزارش معدن نیوز به نقل از روابط‌عمومی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، در پی رخداد بیش از 18 خردلرزه به شکل خوشه‌ای در طی روزهای گذشته در جنوب فیروزکوه، شهریار سلیمانی‌آزاد پژوهشگر لرزه زمین‌ساخت این سازمان به ارائه توضیحاتی در این زمینه پرداخت.

در نوشتار ایشان می‌خوانیم: در ابتدا لازم است تاکید کنم جامعه علمی و مردم بهتر است تا هرگونه اظهارنظر پیرامون فعال شدن یا فعال بودن گسل‌ها را فقط از مرجع تخصصی آن یعنی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور و نیز متخصصان لرزه زمین‌ساخت بشنوند و نه از مراجع اجرایی که باید از همه گونه متخصصی فقط بهره شنیداری و آموزشی ببرند تا بتوانند یافته‌های آنها را به درستی بکار ببندند.

درباره موضوع و سئوال مطرح شده نیز باید عرض کنم گستره رومرکزی این فوج زمینلرزه‌های ریز در فاصله حدود 100 کیلومتری بخش خاوری شهر تهران بوده که پهنه تلاقی قطعه خاوری گسل مشا با بخش باختری پهنه گسلی فیروزکوه است.

فاصله محل رخداد این خردلرزه‌های متمرکز با پهنه رومرکزی زمینلرزه 19 اردیبهشت ماه گذشته به بزرگی پنج و یک دهم و پسلرزه‌های متعاقب آن (در انتهای باختری قطعه خاوری گسل مشا) بیش از چهل کیلومتر است. جنبایی لرزه ای متوالی این دو مورد اخیر موجب ایجاد نگرانی در مورد احتمال رخداد زمینلرزه‌ای بزرگ بر روی این قطعه گسلی بزرگ و اصلی تقریبا خاوری-باختری شده است. 

با بررسی دقیقتر محل رومرکز خوشه خردلرزه های اخیر در جنوب فیروزکوه، ارتباط آن با پهنه گسلی NE-SW فیروزکوه می‌تواند منطقی باشد. این پهنه تلاقی گسلی، در چند سال پیش نیز تجربه گر رخداد چنین فوج زمینلرزه‌های کوچکی بوده که خوشبختانه زمینلرزه بزرگی نیز در پی نداشت. با این وجود، مساله خطرناک بودن قطعات مختلف گسل مشا، گسل فیروزکوه و دیگر گسل‌های جنبای پیرامون و درون تهران همواره به قوت خود باقی بوده و هست چرا که گواه این مطلب سابقه لرزه‌خیزی به ثبت رسیده از آنهاست. 

نکته قابل تامل برای تیم‌های تخصصی و فنی در تهران را شاید بتوان موضوع گسل‌های حوضه دور و نزدیک و اثرات متفاوت زمین لرزه‌های آنها بر روی ساخت‌وسازهای کوتاه و بلندمرتبه انجام شده بر روی آبرفت‌های ضخیم تهران عنوان کرد که مسلما نیازمند توجه ویژه است.

درخصوص توضیح نقشه باید گفت: نقشه عمومی از گسل‌های جنبا و لرزه‌زا در گستره تهران بزرگ (Solaymani Azad et al., 2016) در این نقشه FF موقعیت گسل فیروزکوه و MF موقعیت گسل مشا و دو ستاره سبز E1 و E2 به ترتیب موقعیت پهنه رومرکزی رخداد زمینلرزه 19 اردیبهشت 1399 با بزرگای 5.1 و خوشه خردلرزه‌های اخیر جنوب فیروزکوه را نشان می‌دهند. برای مشاهده نام کامل گسل ها با توجه به علائم اختصاری آنها به رفرنس ارائه شده و نیز سلیمانی آزاد و همکاران، 1397 مراجعه شود.