به گزارش معدن نیوز، شرکت آلومینیوم المهدی در تیر ماه 1369 با هدف تولید سالیانه 330 هزار تن شمش آلومینیوم و در 3 فاز در منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس در 18 کیلومتری غرب شهر بندرعباس تاسیس گردید. در سال 1376 بخشی از فاز یک مجتمع با 6 دیگ راه اندازی شد و تدریجا تعداد 120 دیگ راه اندازی گردید به طوری که تا پایان سال 1381 ظرفیت تولید به 55 هزار تن رسید. تعداد 120 دیگ فاز تکمیلی طی سال های 1381 تا 1384 ساخته و راه اندازی شد و در اردیبهشت ماه سال 1384 مجتمع به ظرفیت اسمی پیش بینی شده 110 هزار تن دست یافت. در خرداد ماه سال 1385 عملیات اجرایی خط 2 یعنی طرح هرمزآل با هدف تولید بیش از 143 هزار تن در سال از طریق 228 دیگ آغاز شد و با تلاش متخصصان داخلی و همکاری پیمانکار خارجی، طی مدت 40 ماه در مهر ماه 88 فاز دوم راه اندازی شد.
این مجتمع عظیم آلومینیوم که با ظرفیت اسمی تولید 253 هزار تن شمش آلومینیوم بزرگترین آلومینیوم ساز ایران شناخته می شود و سهم قابل توجهی در تولید آلومینیوم کشور دارد از خرداد 93 دستخوش موضوعی تحت عنوان واگذاری به بخش خصوصی در راستای اجرای اصل 44 قانونی اساسی و به قیمت 928 میلیارد تومان شد. از همان زمان به بعد، صحبت ها پیرامون غیرقانونی بودن واگذاری و شبهاتی در این واگذاری بالا می گیرد و پای نمایندگان مجلس نیز به این واگذاری باز شده و خواستار لغو این واگذاری می شوند و این اقدام پای سازمان بازرسی کل کشور را نیز به این پرونده باز می کند. علیرغم تمامی تلاش های نمایندگان مجلس، هیئت داوری و قوه قضائیه موارد مطروحه و شکایت وارده را رد می کند.
در نهایت کش و قوس ها بر سر واگذاری سهام این غول آلومینیوم ایران ادامه یافت تا آنکه کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی به عنوان بازوی نظارتی مجلس شورای اسلامی در سال 96 به پرونده این واگذاری ورود کرد و دستگاه های نظارتی هم مهر تایید زده و در نتیجه این واگذاری برجای ماند. هر چند که میرعلی اشرف عبدالله پوری حسینی رئیس وقت سازمان خصوصی سازی که بتازگی نیز بازداشت شده و یکی از علل دستگیری وی نیز همین واگذاری پر حاشیه و پر ابهام آلومینیوم المهدی بوده است در همان زمان ابطال و فسخ قرارداد را رد و اعلام کرده بود به دلیل آنکه خریدار برخی از تعهدات خود را انجام نداده لذا برای آن اظهارنامه صادر و دِین حال یعنی قرضی که یا مدّت ندارد و یا مدتش سر رسیده است و طلبکار حقّ مطالبۀ آن را دارد، ابلاغ شده است و اکنون زمان دین حال گذشته، لذا برای وصول مطالبات سازمان خصوصی سازی و دولت از خریدار، سهام به نیابت از خریدار به شخص دیگری واگذار می شود که این به معنای ابطال و فسخ نیست.
موضوع همین جا ختم نمی شود و در نهایت موضوع واگذاری مجدد کارخانه آلومینیوم المهدی و هرمزال در اواخر آذر ماه 97 مطرح و واگذاری در اواخر دی ماه 97 به مپنا مجددا خبرساز می شود. حال شرکت مدیریت پروژه های نیروگاهی ایران (مپنا) با همان قیمت سال 94 سهامدار این شرکت آلومینیومی است و برخی آنرا مذاکره و نه مزایده می دانند چراکه دولت بدهی معادل یک میلیارد دلار به دولت دارد و از طریق این واگذاری تسویه می گردد.
اکنون نیز برخی این واگذاری را به جهت همان مسائلی که در بالا به آن اشاره شد غیرقانونی می دانند و معتقدند این واگذاری نیز بایستی باطل گردد.
بررسی های نگارنده مطلب گویای این امر است که با گذشت چند ماه از این واگذاری مجموعه آلومینیوم المهدی-هرمزال یعنی از بهمن سال 97 هیچگونه افزایش تولیدی را به ثبت نرسانده است و حتی یک دیگ به خط تولید اضافه نشده است.
برخی منابع خبری اعلام داشته اند که در مرداد ماه امسال به جهت رسیدن کشتی حامل آلومینا، 40 دیگ از این مجموعه به مدار تولید بازگشت و مجموعه دیگ های فعال این کارخانه را به 149 دیگ رساند.
تولید این مجتمع نیز بر طبق اطلاعات واصله از ابتدای سال تاکنون تنها 24 هزار تن شمش آلومینیوم بوده درحالی که تولید مدت مشابه سال گذشته 92 هزار تن بوده است. لذا فعالان و کارشناسان این عرصه معتقدند که چنانچه روند تولید به همین منوال پیش رود، شاهد افت چشمگیری نسبت به سال 97 در تولیدات کارخانه آلومینیوم المهدی-هرمزال خواهیم بود و قطعا تولید هدف گذاری شده محقق نخواهد شد. البته این موضوع در آلومینیوم المهدی موضوع جدیدی نیست چراکه تغییرات پی در پی مدیریتی در این مجموعه در ادوار گذشته سبب شده خط تولید هیچگاه در وضعیت ثابتی قرار نگیرد و دیگ های موجود در فرایندهای نقل و انتقال از مدار تولید خارج شوند.
واگذاری آلومینیوم المهدی به مپنا نه تنها تاثیر مثبتی بر تولید نداشته بلکه مطالبات طلبکاران نیز پرداخت نشده است و سوال اینجاست که چرا گروه معظمی همچون مپنا هم مانند خریدار قبلی که از بخش خصوصی بود از دستورا مکرر دادگاه تمکین نکرده و مطالبات طلبکاران را پرداخت نمی کند؟
طبق اظهارات یکی از طلبکاران، گروه مپنا در جلسات متعدد اعلام داشته که توان پرداخت بدهی ها را ندارد و دولت بایستی این بدهی ها را پرداخت نماید و حتی تهدید کرده که در صورت عدم پرداخت مطالبات و بدهی ها توسط دولت، این گروه، آلومینیوم المهدی را پس خواهد داد و اجرای احکام قضایی ممکن است اغتشاشات کارگری را به دنبال داشته باشد.
موضوع قابل تامل دیگر در واگذاری آلومینیوم المهدی، انتصاب مجدد حمید مهتدی به مدیرعاملی آلومینیوم المهدی است. بررسی سابقه مدیرعاملی که مپنا بر این شرکت گمارده است این سوال را مطرح می سازد حمید مهتدی که سابقه درخشانی در دوره قبل یعنی بین سال های 80 تا 84 از خود برجای نگذاشته است چرا مجددا در راس این شرکت گماشته شده است؟
در دوران مدیریت مهتدی در گذشته به دلیل عدم تعامل سازنده با دستگاه های اجرایی و متولی استان و نیز عدم مدیریت صحیح در حوزه تامین و تامین کنندگان، حدودا تعداد یکصد دیگ از مدار تولید خارج گردید.
بررسی روند تولید و سوددهی شرکت در دوره مهتدی گویای عدم عملکرد مثبت وی در آن سال ها می باشد و می توان دید که با انتصاب مجدد وی نیز کاری از پیش نرفته است و برای نمونه می توان به ابطال عرضه های آلومینیوم المهدی در بورس کالا به دلیل شکایت طلبکاران و صدور احکامی از سوی دستگاه قضا اشاره کرد که طبق اطلاعات اخذ شده از یکی از طلبکاران، با ارسال نامه دادگاه اجرای احکام به بورس، کلیه فروش های المهدی از طریق بورس ابطال گردیده است. از اینروست که کلیه فروش های آلومینیوم المهدی خارج از بورس کالا انجام می شود که البته خلاف قانون می باشد.
این انتقادات و فروش خارج از بورس به محمد علی محمدی مالک قبلی المهدی نیز وارد بود که سبب می شد کالا به مصرف کننده نهایی نرسیده و واسطه ها، خریداران اصلی آلومینیوم این شرکت باشند و با واگذاری این مجموعه به مپنا نیز همین روند تداوم یافت و محموله های این شرکت به بورس کالا نمی رود و باید مدیران جدید این مجموعه در این رابطه پاسخگو باشند.
موضوع و نکته مهم پایانی نیز عدم ثبت روزنامه رسمی هیئت مدیره جدید شرکت با وجود گذشت 7 ماه از واگذاری این کارخانه به مپنا می باشد که احتمالا به دلیل ابهامات مطرح شده از سوی دستگاه های نظارتی پیرامون واگذاری مجدد شرکت بوده است.
حال سوالی که مطرح می گردد این است که علی رغم ابهامات موجود در رابطه با قانونی بودن این واگذاری چگونه بدنه کارکنان و کارگران این شرکت می توانند تولید را ادامه داده و در این شرایط متزلزل به پیش ببرند حال آنکه کاهش تولید آلومینیوم در این کارخانه ضربه سنگینی به این صنعت وارد آورده و صنایع پایین دستی را با چالش بزرگی مواجه کرده است؟ این درحالی است که آلومینیوم المهدی و هرمزال با ظرفیت اسمی تولید 253 هزار تن شمش آلومینیوم در مجموع بزرگترین آلومینیوم ساز ایران شناخته می شوند.