توسعه بخش معدن و صنایع معدنی مستلزم توجه جدی به امر اکتشاف

به گزارش معدن نیوز -بررسی وضعیت تولید و چالش های تولیدکنندگان منابع معدنی در بخش های مختلف کشور نشان می‌دهد رشد و توسعه بخش معدن و صنایع معدنی که سهم قابل‌توجهی در تولید ناخالص داخلی و صادرات غیرنفتی دارد، مستلزم توجه جدی به امر اکتشاف به‌ویژه اکتشافات تفصیلی و عمیق است. چشم‌انداز افق ۱۴۰۴ کشور برای تولید فلزات اساسی مانند مس و فولاد و دیگر صنایع معدنی همچون آلومینیوم، سرب و روی و فلزات نادر و گرانبها و نیاز این صنایع به تامین مواد اولیه معدنی، اهمیت توسعه اکتشافات معدنی را به‌خوبی روشن می‌سازد.

متاسفانه امر اکتشاف منابع معدنی در کشور به دلیل در اولویت قرار نگرفتن و عدم توجه سیاست‌گذاران دچار آشفتگی و عقب‌ماندگی به شکل نگران‌کننده‌ای است. به دلیل فقدان برنامه راهبردی در این حوزه شاهد برخی موازی‌کاری ها و تداخل وظایف هستیم و نهادهای دخیل در امر اکتشاف نتوانسته‌اند به‌صورت زنجیروار نسبت به انجام وظایف خود در هر مرحله اقدام کنند و همین مساله جذابیت سرمایه‌گذاری و ورود بخش‌ خصوصی داخلی و خارجی را برای انجام اکتشاف تفصیلی کاهش داده است.

کورش شعبانی، نایب رئیس انجمن مس ایران و رئیس کمیته اکتشاف خانه معدن ایران در این خصوص عنوان کرد: با توجه به نیازهای اکتشافی و همچنین نیاز مبرم صنایع کشور به مواد معدنی، سرعت دهی و توسعه اکتشافات الزامی است. همانطور که لازمه هدفگذاری برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در افق ۱۴۰۴ حدود ۱۶۵ میلیون تن سنگ آهن است، در صنایع دیگر نظیر مس، آلومینیوم، سرب و روی هم برنامه‌های توسعه‌ای نیاز است و تکلیفی است که بر دوش بخش اکتشاف کشور گذاشته خواهد شد، این امر مستلزم یک برنامه‌ریزی دقیق در این حوزه است. حوزه اکتشاف منابع معدنی کشور نیازمند تحولات اساسی در اصلاح ساختارها و تخصیص بودجه متناسب با نیازهای کشور و برنامه‌های راهبردی در بخش معدن و صنایع معدنی است. تشکیل کنسرسیوم‌های اکتشافی با همراهی فعالان حوزه معدن و صنایع معدنی، اختصاص بخشی از درآمدهای حقوق دولتی معادن به حوزه اکتشاف، ایجاد جذابیت برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، پوشش ریسک فعالیت‌های اکتشافی با تقویت صندوق بیمه سرمایه‌گذاری فعالیت‌های معدنی و تدوین قوانین و مقررات شفاف بر اساس معیارهای استاندارد جهانی جهت تعامل بهینه بخش معدن، منابع طبیعی و محیط‌زیست از جمله الزامات ایجاد تحول در اکتشاف منابع معدنی کشور است.

شعبانی تاکید کرد: پیشنهاد دیگری که حائز اهمیت است تشکیل یک شورای عالی اکتشاف می‌باشد که دبیرخانه آن در سازمان زمین‌شناسی قرار گیرد و یک برنامه‌ریزی بلندمدت و یک استراتژی اجرایی و به دور از زیاده خواهی تدوین نماید. این سند برنامه‌ریزی برای اکتشافات توسعه یافته در آینده، به منظور تامین نیاز صنایع معدنی کشور و تغییر استراتژی اکتشافی موجود و اصلاح آن توسط نمایندگان بخش دولتی و خصوصی منجر به شکل‌گیری یک استراتژی اجرایی و کاربردی و نظارت کامل بر آن می‌شود.

نایب رئیس انجمن مس ایران در ادامه یادآور شد: پیشنهاد بعدی برای اینکه بتوانیم اکتشافات را به صورت منسجم و با برنامه و استراتژی دقیق دنبال کنیم، تامین نیروی انسانی، دستگاه‌های مناسب و به روز شده است. در خصوص بحث آموزش از تکنسینی تا دوره کاردانی و آموزش‌های اجرایی و عملیاتی برای کارشناسان فارغ‌التحصیل باید یک برنامه‌ریزی و ساماندهی داشته باشیم. برای تربیت نیروی متخصص یک کارگروه تخصصی در خانه معدن با همکاری نظام مهندسی معدن و برخی از دانشگاه‌ها شکل بگیرد و روش‌های جذب دانش‌آموزان و دانشجویان برای رشته زمین‌شناسی و معدن که در این اواخر از اقبال کمتری برخوردارند صورت گیرد. یک برنامه تشویقی برای جذب دانش‌آموزان از مقاطع هنرستان تا مقاطع تحصیلات تکمیلی باید در نظر گرفته شود.

رئیس کمیته اکتشاف خانه معدن ایران خاطر نشان شد: بخش اکتشافات با همان سرعت توسعه بخش فرآوری و استخراج تولیدات معدنی پیشرفت نداشته که باید هرچه سریعتر برای آن چاره اندیشی شود.

وی در آخر عنوان کرد: در این مسیر ثبات در قوانین یکی از دغدغه‌هاست هرچند که قوانین و مقررات باید هر چند سال یکبار غربال شوند و بهترین‌ها نگهداری شده و الباقی حذف گردند اما راه کلی با ثبات قوانین باید مشخص باشد.