به گزارش معدن نیوز -از میان مهم‌ترین عواملی که بر قیمت سنگ‌آهن اثرگذار هستند م توان وضعیت عرضه، تقاضا، تحولات بازار داخلی و تبعات برداشته شدن احتمالی تحریم ها بر بازار سنگ آهن را نام برد. سعید صادقی از مدیران با تجربه و خوشنام صنعت است که مسئولیت‌های مختلفی در سازمان‌ها و نهادهای وابسته به وزارت صمت به عهده داشته و در حال حاضر به عنوان معاون برنامه‌ریزی و نظارت بر شرکت‌های هلدینگ سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات مشغول فعالیت است.
سعید صادقی با ارزیابی تقاضای جهانی سنگ‌آهن عنوان کرد: بازار سنگ آهن در ۲ سال گذشته شامل تحولات مهمی شده است که بررسی آن‌ها در تحلیل قیمت سنگ آهن می‌تواند راهگشا باشد. اولین موضوع شیوع ویروس کرونا و در نتیجه افت تمامی فعالیت‌های اقتصادی از جمله تولید معادن سنگ‌آهن، زغال‌سنگ و قراضه فولاد است. پس از همه گیری ویروس کرونا، دولت‌ها برای جلوگیری از رکود اقتصادی، اقدام به اتخاذ سیاست‌های پولی انبساطی کردند که در نتیجه آن نرخ‌های بهره کاهش یافت. پس از آن چین به عنوان اولین کشور توانست با موفقیت از بحران همه گیری کرونا عبور کند و دولت این کشور افزایش سرمایه‌گذاری در حوزه مسکن و زیرساخت را به منظور مقابله با رکود اقتصادی پیش آمده در دستور کار خود قرار داد. در نتیجه همین اقدام تقاضا برای مصرف کامودیتی‌ها در چین افزایش یافت.
وی افزود: واردات سنگ‌آهن چین به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده سنگ‌آهن در جهان در ماه می میلادی حدود ۹۰ میلیون تن بوده است که رشد سالانه ۳.۱ درصد را به ثبت رسانده است. همچنین صحبت‌هایی نیز از استفاده زغال‌سنگ به جای برق برای مزارع بیت‌کوین به گوش می‌رسد که در صورت تحقق می‌تواند تقاضای سنگینی را بر بازار وارد کند. سیاست‌های انبساطی پولی و همچنین کنترل پاندمی کرونا باعث شد تا قیمت سنگ‌آهن در یک سال گذشته حدود ۲۰۰ درصد رشد داشته باشد. عملکرد تولید فولاد چین در سال گذشته ۱ میلیارد تن بوده و این کشور در سال گذشته ۱.۱۷ میلیارد تن نیز سنگ‌آهن وارد کرده است.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت بر شرکت‌های هلدینگ سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات همچنین بیان کرد: روند افزایش تقاضا و قیمت سنگ‌آهن در کوتاه مدت همچنان افزایشی خواهد بود اما انتظارها بر آن است که واردات چین تا سال ۲۰۳۰ به نصف مقدار فعلی کاهش یابد. دلیل اصلی این کاهش تقاضا، افزایش شارژ قراضه از ۱۵ درصد فعلی به ۳۰ درصد تا سال ۲۰۲۵ است که این امر به معنای مصرف ۳۳۰ میلیون تن قراضه و کاهش ۴۸۰ میلیون تن واردات سنگ‌آهن در سال است. همچنین پیش‌بینی می‌شود کاهش واردات سنگ‌آهن از سوی چین تا سال ۲۰۳۰ به رقم ۶۰۰ میلیون تن خواهد رسید. باعث خودکفایی بیشتر و کاهش وابستگی چین به واردات سنگ‌آهن می‌شود. در مجموع پیش‌بینی می‌شود در کوتاه‌مدت تقاضای سنگ‌آهن افزایش، اما در بلندمدت کاهش یابد.
صادقی در مورد وضعیت عرضه جهانی سنگ‌آهن گفت: در سمت عرضه، در کشور برزیل شرکت وله به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده سنگ‌آهن دنیا، معدن مارایانا را به دلیل ترس از شکست سد باطله، از مدار خارج کرده است که باعث کاهش عرضه این محصول به میزان ۴۰.۵ هزار تن در روز شده است. همچنین این کشور دستور توقف حمل ریلی و فعالیت دو معدن دیگر سنگ‌آهن را به همین دلیل صادر کرده است. بنابراین در مجموعه به نظر می‌رسد قیمت سنگ‌آهن با توجه به کاهش عرضه معادن مهم و افزایش تقاضا در کشور چین، همچنان روند افزایشی خود را در ماه‌های آینده دنبال کند که این اتفاق زنجیره پایین دست یعنی فولاد را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
وی با اشاره به بازار داخلی محصولات مختلف زنجیره تولید عنوان کرد: طی ماه‌های گذشته، نسبت قیمت سنگ‌آهن به شمش از ۲۶ درصد به ۳۱ درصد، نسبت قیمت کنسانتره به شمش از ۳۱ درصد به ۳۶ درصد و نسبت قیمت گندله به شمش از ۳۶ درصد به ۴۵ درصد رسیده است. این در حالیست که در داخل، نسبت قیمت گندله به شمش در حدود ۲۸ درصد است.
به گفته‌ی صادقی قیمت‌گذاری دستوری علاوه بر اینکه برنده‌ها و بازنده‌ها را در بازار تعیین می‌کند، با تغییر قیمت‌های نسبی باعث عدم تخصیص بهینه منابع نیز خواهد شد و قیمت‌هایِ دست کاری شده، سیگنال‌های اشتباه به فعالان بازار می‌دهند. به عنوان مثال برخی شرکت‌های فعال در حوزه سنگ‌آهن در کشور برای به‌دست آوردن حاشیه سود بیشتر، به جای توسعه افقی، به توسعه عمودی روی آورده‌اند که این اتفاق ممکن است در آینده باعث کمبود مواد اولیه برای فولادسازهای کشور شود.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت بر شرکت‌های هلدینگ سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات در پاسخ به اینکه آیا برداشته شدن احتمالی تحریم‌ها بر قیمت سنگ‌آهن تاثیرگذار خواهد بود، گفت: همچنان که می‌دانید با خروج آمریکا از برجام، بیشترین تحریم‌ها بر صنایع نفت، پتروشیمی و فلزات اعمال شد. به دنبال این اتفاق شرکت‌های فلزی با مشکلات متعددی برای صادرات و فروش خود مواجه شدند؛ به گونه‌ای که هم اکنون صادرات این صنعت به ۳۰ درصد صادرات قبل از تحریم‌ها رسیده است. اما این اتفاق اثری روی شرکت‌های تولیدکننده سنگ‌آهن ندارد؛ چراکه که عملاً تمامی سنگ‌آهن‌های تولید شده در کشور، مصرف می‌شوند و در حال حاضر، کشور با کمبود عرضه سنگ‌آهن مواجه است. در صورت برداشته شدن تحریم‌ها، تولیدکنندگان سنگ‌آهن به صورت بالقوه می‌توانند به علت اختلاف نرخ‌های داخلی و خارجی، با صادرات سنگ‌آهن سودآوری خود را افزایش دهند اما برای این امر محدودیت قانونی در داخل نیز وجود دارد و در صورت تداوم وضع فعلی، حتی با لغو تحریم‌ها نیز، تولیدکنندگان سنگ‌آهن، قادر به صادر کردن محصولات خود نخواهند بود.
صادقی ادامه داد: از طرف دیگر عده‌ای بر این باورند که در صورت دست‌یابی به توافق هسته‌ای، نرخ دلار کاهش چشم‌گیری را تجربه خواهد کرد. اما این امر دور از انتظار است. برآورد می‌شود حتی در صورت دست‌یابی به توافق، نرخ ارز به رقم حدود ۲۲ هزار تومان برسد. در حال حاضر نرخ دلار نیما نیز در همین حدود است. بنابراین در صورت توافق، بعید است شرکت‌های تولیدکننده سنگ‌آهن، کاهش نرخی را از این منظر تجربه کنند. بنابر آنچه گفته شد، برداشته شدن تحریم‌ها در کوتاه‌مدت اثری بر شرکت‌های سنگ‌آهنی نخواهد داشت اما از آنجایی که این شرکت‌ها طرح‌های توسعه بسیاری در دست دارند، به طور قطع این موضوع در واردات تکنولوژی اثرگذار خواهد بود و در بلندمدت این شرکت‌ها را متأثر خواهد کرد.