به گزارش معدن نیوز -دوست دارید که برای آخر هفته سری به یک معدن طلا بزنید که هنوز آثار کلنگ و بیل کارگران بر دیواره‌های این معدن وجود دارد؟ به این نوع از تعطیلات، جایی که مقصد بیشتر مربوط به بازدید از مکان‌های صنعتی مرتبط با آن مقصد است، «گردشگری فرهنگی» یا «گردشگری صنعتی» نامیده می‌شود. با توجه به برگزاری نشست معدن و گردشگری در مصلی تهران نگاهی خواهیم داشت به فرصت‌های گردشگری معدن که این روزها در دنیا جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است.
معادن قدیمی یکی دیگر از مناطقی است که به عنوان پتانسیل فوق‌العاده‌ای برای گردشگری صنعتی شناخته شده است، به طوری که نام خود را به خود اختصاص داده است! "گردشگری معدن" یک بخش رو به رشد، هرچند تخصصی، از صنعت گردشگری است، اما اغلب توسط همان صنعت نادیده گرفته می‌شود.
توریسم معدنی به بازدیدکنندگان فرصتی برای دیدن و آشنایی با موارد زیر می‌دهد: ابزارها، دستگاه‌ها و فن‌آوری‌های معدن، مواد معدنی، سنگ‌های معدنی و سنگ‌های قابل دسترسی در منطقه، فناوری‌های مورد استفاده در استخراج سنگ معدن و همچنین فناوری‌های مورد استفاده برای غنی‌سازی سنگ معدن‌های تولیدی. شخصیت‌های تاریخی که قبلاً فرآیند استخراج معدن را ایمن و پشتیبانی می‌کردند، درست مانند شرایط منطقه پس از تعطیلی عملیات.
در واقع، نمی توان انکار کرد که معادن برای هزاران سال نقشی محوری در اقتصاد و جوامع بشری داشته‌اند. تحقیقات مدرن نشان می‌دهد که قدیمی‌ترین معدن شناخته شده به حدود 41000 تا 43000 سال قدمت دارد. از سوی دیگر، اولین آزمایش‌های ما در زمینه رشد گیاهان تنها به 23000 سال قبل برمی‌گردد، اما ما در واقع تا 12000 سال پیش، شیوه زندگی شکارچی خود را با یک روش کشاورزی بی‌تحرک عوض نکرده بودیم.
به عبارت دیگر، ما خیلی بیشتر از کشاورز بودنمان معدنچی بوده‌ایم! علاوه بر این، استخراج معادن آنقدر در توسعه ما نقش داشت که چندین دوره مهم از تاریخ به درستی از فلزاتی که زیربنای فعالیت‌های بشری در آن زمان‌ها بودند نامگذاری شده‌اند. بنابراین منطقی است که باور کنیم معادن قدیمی و زیرساخت‌ها و آداب و رسوم همراه با آن‌ها، شایسته است که توسط آیندگان به عنوان بخشی از میراث فرهنگی یک منطقه تجلیل شود.
بخشی نادیده گرفته شده از میراث فرهنگی ما
از لحاظ تاریخی، اکثر معادن به سادگی در پایان عمر مفید خود رها شده‌اند. این سیاره پر از هزاران سوراخ در زمین، ساختمان‌های متروکه و ماشین‌آلات زنگ زده قدیمی است. اغلب اوقات، این‌ها همه چیزهایی هستند که از عملیات استخراج معدنی که زمانی پر جنب و جوش بوده‌اند باقی‌مانده است که مردم، پول، تجارت و توسعه را با خود به همراه داشت. با این حال، ورودی اقتصادی و اجتماعی آن‌ها به جوامع اطراف به آرامی از حافظه زنده محو شده است.
اگرچه این «چاله‌ها» کمک‌های مهمی به میراث این مناطق کرده‌اند و تا حدی مسئول کمک به شکل‌گیری هویت جوامع مدرنی هستند که در آنجا توسعه یافته‌اند. شناخت این میراث برای این جوامع مهم است، هم از نظر مشارکت فرهنگی آن و هم برای درس‌هایی (خوب و بد) که ممکن است از این تجربه آموخته شده باشد.
گردشگری میراث معدنی - مروری بر گذشته برای نجات آینده
شهرها و جوامعی که در حول و حوش عملیات معدنی رشد کرده‌اند، زمانی که این عملیات‌ها تعطیل می‌شوند یا کوچک می‌شوند – از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، و از نظر هویت، در طیف وسیعی از معیارها آسیب‌پذیر هستند. بنابراین، یافتن جایگزین‌های اقتصادی برای حفظ جوامع در این معیارها، اگر بخواهند بقای خود را حفظ کنند، ضروری می‌شود، مگر اینکه قبلا توسعه فعالی برای این منظور با پیش‌بینی بسته شدن معدن صورت گرفته باشد.
تبدیل میراث محلی، هویت جامعه، و صنایع و ساختارهای مرتبط با معدن که این‌ها را توسعه داده‌اند، به جاذبه های گردشگری یکی از راه‌های دستیابی به این هدف است.
بنابراین امروزه ذهنیت‌های مبتکرانه برخی از این آثار قدیمی و نه چندان قدیمی معدنی را به جاذبه‌های گردشگری تبدیل می‌کنند که بار دیگر مردم و پول آن‌ها را به شهر می‌آورند. مسلماً، این روزها آن‌ها معدنچیانی نیستند که به دنبال کار در معادن هستند، بلکه بازدیدکنندگانی هستند که به معادن قدیمی یا فعالیت‌هایی که اکنون در آن‌ها انجام می‌شود علاقه دارند.
مقاصد گردشگری معدن جهانی
علیرغم مشکلات ذاتی توسعه یک صنعت گردشگری معدنی موفق در شهرهای معدنی قدیمی، نمونه‌های زیادی از چنین موفقیت‌هایی در سراسر جهان وجود دارد. در ولز جنوبی تعدادی از معادن زغال‌سنگ قدیمی به سرمایه‌گذاری‌های موفق گردشگری تبدیل شده‌اند. معادن باستانی در سراسر بریتانیا پراکنده هستند، از جمله غارهای اسلیت لچوید و معدن پولدارک. بریتانیا همچنین دارای موزه ملی زغال‌سنگ بیگ پیت در Blaenafon و موزه ملی معدن برای انگلستان در Wakefield است. در سراسر این کانال در فرانسه، مرکز معدن Faymoreau وجود دارد، در حالی که آلمان مکان‌های گردشگری معدنی شگفت‌انگیزی مانند معدن نقره هیملفارت با قدمت 300 ساله و مکان‌های میراث یونسکو در منطقه روهر دارد.